StartArchi-Blog3. Zabytkowe kościoły - Trybsz. Łapsze Niżne. Łapsze Wyżne. Kacwin. Frydman. Krempachy. Jurgów.
3. Zabytkowe kościoły - Trybsz. Łapsze Niżne. Łapsze Wyżne. Kacwin. Frydman. Krempachy. Jurgów.
Zabytkowe kościoły Podhala, Spisza i Orawy w rysunkach arch. Antoniego Nowotarskiegoi fotografiach arch. Lecha Nowotarskiego część 3
Kościoły z terenu Polskiego Spisza – miedzy Dunajcem, Białką, Pieninami i granicą ze Słowacją.
Trybsz (23)
Wieś w powiecie nowotarskim i gminie Łapsze Niżne, na obszarze polskiego Spisza.
Drewniany kościół pw. św. Elżbiety Węgierskiej z końca XVI wieku. Konstrukcja zrębowa, ze ścianami z bali modrzewiowych, pochylających się do wnętrza – usztywnia to budowlę na parcie wiatru.
Kościół jednonawowy, wieża na osi wejścia została rozebrana w 1924 roku. Polichromie barokowe z XVII wieku. Większość zabytkowego wyposażenia przeniesiono do nowego, murowanego kościoła parafialnego, zbudowanego w 1904 roku!
Widoczna całkowita wymiana gontów dachu i ścian.
Na rysunku od strony cmentarza widać po lewej stronie zarys tajemniczej wieży – okazuje się, że to wieża strażnicza na małej remizie strażackiej – po rozmiarach bramy domyślam się, że to z czasów wozów konnych. Proszę porównać zwieńczenie tej wieży „cywilnej” z wieżami kościołów we Frydmanie (19) i Krempachach (20) – wszystkie trzy są na obszarze Spisza – krainy, która przez wieki była we władaniu „panów węgierskich”i pod wpływami protestanckimi. Drewniany kościółek od dawna nieczynny, pozbawiony pierwotnej wieżyi wyposażenia przeniesionego do nowego kościoła nie jest dostępny do zwiedzania.
Łapsze Niżne (21)Wieś w powiecie nowotarskim, na obszarze polskiego Spisza.
Murowany kościół pw. św. Kwiryna z początku XIV wieku. Należał do zakonu Bożogrobców (Miechowitów)
do 1786 roku. Gotycka bryła ze sklepieniem żebrowym. Wyposażenie i polichromie z okresu baroku.
Kapliczka na zewnętrz wielobocznego prezbiterium, miedzy potężnymi przyporami.
Udało się uchwycić nastrój zabytkowego wnętrza kościoła – aparat wciśnięty między pręty kraty – pole manewru praktycznie żadne.
Obok zabytkowego zbudowano nowy kościół, na szczęście sporo niżej, tak że nie konkuruje on ze starą, szlachetną bryłą. Nowy budynek kościelny – jedno wielkie wnętrze pod stromym dachem, z dużymi oknami. Myślałem, że to hala sportowa, ale krzyżyk na dachu jednak doprecyzował przeznaczenie hali. Proszę porównać tę realizację z nowym kościołem w Grywałdzie – chyba Grywałd (12) wygrywa.
Łapsze Wyżne (22)
Wieś w powiecie nowotarskim i gminie Łapsze Niżne, na obszarze polskiego Spisza.
Murowany kościół pw. św. Piotra i Pawła powstał w latach 1759–60 na miejscu dawnej cerkwi. W XVI wieku wieś zamieszkiwali Rusini. Sklepienia kolebkowe z lunetami. Wyposażenie rokokowe z lat 1760-76.
Kacwin (25)Wieś w powiecie nowotarskim i gminie Łapsze Niżne, na obszarze polskiego Spisza.
Kościół pw. Wszystkich Świętych powstał około roku 1400 w stylu gotyckim. W latach 1431-1666 pozostaje świątynią husycką, luterańską. Od roku 1666 jest ponownie kościołem katolickim.
Frydman (19)
Wieś w powiecie nowotarskim, gmina Łapsze Niżne, na obszarze polskiego Spisza.
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika powstał w XIV wieku. Murowany, ze sklepieniem kolebkowym. Wieża z renesansową attyką i zegarem. W latach 1587-1640 na Spiszu panuje protestantyzm i zgodnie z jego regułami zmieniano wystrój kościołów. Po powrocie katolicyzmu nastąpiły kolejne przebudowy. W roku 1708 uszkodzenia po pożarze. Po roku 1750 budowa dzwonnicy, murowanej kaplicy ośmiobocznej od strony północnej. Zachowane ślady po spalonym w XVIII wieku ganku strażniczym opasującym wieżę. W 1762 roku budowa sygnaturki.
Tym razem udało się trafić na moment wietrzenia kościoła i przez kratę dość dobrze popatrzeć do wnętrza.Po lewej stronie widoczny otwór wejścia do bocznej kaplicy.
Ośmioboczna kaplica, ciasno wpasowana miedzy przypory nawy głównej, sprawia wrażenie późniejszej dobudowy. Nie miałem okazji wejść do środka, ale po tym, co zobaczyłem na zdjęciach z Wikipedii to sobie obiecuję ponowne odwiedziny i naleganie na wpuszczenie z aparatem do wnętrza.
Krempachy (20)
Wieś w powiecie i gminie Nowy Targ, na obszarze polskiego Spisza.
Kościół pw. św. Marcina powstał pod koniec XVI wieku. Kościół murowany, jednonawowy, przekryty sklepieniem kolebkowym. Wieża z renesansową attyką i drewnianym gankiem obserwacyjnym obecnie dostępnym dla zwiedzających. Kosciół jak cały obszar Spisza w latach 1587-1640 był pod wpływem protestantyzmu, którego zasady i estetyka wywarły wpływ na dalsze losy budowli.
Data na szczycie wieży upamiętnia rozpoczęcie budowy tego kościoła po pożarze i zniszczeniu starego kościoła drewnianego.
Fragment wnętrza uchwycony przez kratę bocznego wejścia.
Jurgów (24)
Wieś w powiecie tatrzańskim i gminie Bukowina Tatrzańska, na obszarze polskiego Spisza.
Kościół parafialny pw. św. Sebastiana i Matki Boskiej Różańcowej zbudowany pod koniec XVII wieku.Kościół drewniany, jednonawowy, konstrukcji zrębowej. Nakryty dachem czterospadowym, pokrytym gontem. W kalenicy mała sygnaturka. Wieża murowana, wolnostojąca. W latach 1811 i 1864 przebudowy i wydłużenie kościoła. Od zewnątrz wygląda jak barak, ale wnętrze jest bardzo nastrojowe. Wieża murowana, wolnostojąca zbudowana w 1881 roku.
